Türkçe
Psikolog Olarak Tepkilerinizi Yeniden Şekillendirmenize Yardımcı Olacağım
Hayatta her şey bizim kontrolümüzde değil. Ancak nasıl tepki verdiğimiz tamamen bizim elimizde. Günlük yaşamda karşılaştığımız stresli durumlar, hayal kırıklıkları, öfke uyandıran olaylar ya da duygusal tetikleyiciler karşısında verdiğimiz tepkiler, hem kendimizle hem de çevremizle olan ilişkilerimizi derinden etkiler.
Bir psikolog olarak, bu yazıda sizlere tepkilerinizi fark etmenin ve onları yeniden şekillendirmenin yollarından bahsedeceğim.
1. Tepkilerinizin Farkında mısınız?
Bir olay yaşandığında otomatik olarak verdiğiniz tepkiler aslında geçmiş deneyimlerinizin, inançlarınızın ve duygusal durumunuzun bir yansımasıdır. Örneğin biri size sert bir şekilde konuştuğunda hemen savunmaya mı geçiyorsunuz? Yoksa sessiz kalıp içinize mi atıyorsunuz?
İlk adım, tepkilerinizin farkına varmak. Bu, davranışlarınızı gözlemleyerek mümkün olur. Gün sonunda şu soruları kendinize sorabilirsiniz:
Bugün beni ne tetikledi?
Nasıl tepki verdim?
Tepkim, aslında neye hizmet etti?
2. Duygular ve Düşünceler Arasındaki Bağlantıyı Keşfedin
Tepkilerimiz çoğu zaman düşüncelerimiz ve inançlarımız tarafından şekillenir. Birisi size “bu işi iyi yapmamışsın” dediğinde “Ben yetersizim” gibi bir düşünceye kapılıyorsanız, otomatik olarak kendinizi kötü hisseder ve savunma ya da kaçınma eğilimi gösterirsiniz.
Oysa aynı duruma, “Bu bir gelişim fırsatı” şeklinde yaklaşmak, çok daha farklı bir tepkiyi tetikler. Bu nedenle düşüncelerimizi fark edip sorgulamak çok önemlidir. Bu süreçte şu tekniği kullanabilirsiniz:
Düşünce - Duygu - Davranış zinciri
Olay → Ne düşündüm? → Ne hissettim? → Nasıl davrandım?
3. Tepki Yerine Yanıt Vermeyi Öğrenin
Tepki vermek genellikle otomatik ve duygularla yüklüdür. Yanıt vermek ise bilinçli bir seçimdir. Duygularınızı bastırmadan ama onlara kapılmadan hareket etmek için nefes alıp düşünmek, zaman kazanmak çok değerlidir.
🔹 Dur 🔹 Derin nefes al 🔹 Ne hissediyorum? sorusunu sor 🔹 Alternatif bir yanıt düşün
Bu adımlar, sizi otomatik tepkilerden çıkarıp sağlıklı yanıtlar vermeye yönlendirir.
4. Tepkilerinizi Yeniden Şekillendirmek Neyi Değiştirir?
İlişkileriniz güçlenir. Çünkü daha yapıcı ve anlayışlı olursunuz.
Kendinize olan güveniniz artar. Çünkü duygularınızı yönetebildiğinizi görürsünüz.
Stres seviyeniz düşer. Çünkü olaylara farklı bir açıdan bakmaya başlarsınız.
İç huzurunuz artar. Çünkü dış koşullara değil, içsel gücünüze odaklanırsınız.
5. Bu Yolculukta Yalnız Değilsiniz
Tepkileri yeniden şekillendirmek bir günde olacak bir şey değildir. Bu bir farkındalık ve değişim yolculuğudur. Zaman alabilir ama mümkündür. Bir psikolog olarak size bu süreçte eşlik edebilirim.
Birlikte, daha sağlıklı, daha bilinçli ve daha dengeli bir yaşam için adımlar atabiliriz.
Unutmayın: Duygular geçici, seçimler kalıcıdır.
Buket Beyda Ceran
Psikolog