Türkçe
Çocuk Güvenliği: Sır Saklama Baskısı Altında Kalmamak ve Kendini Korumak
Çocuklarımızı güvende tutmak, ebeveynler olarak en büyük önceliğimiz. Fiziksel önlemler (evdeki güvenlik kilitleri, emniyet kemerleri gibi) ne kadar önemli olsa da, çocukların duygusal ve kişisel sınırlarını koruma becerilerini geliştirmeleri de hayati önem taşıyor. Bu becerilerin başında ise sırlar konusu geliyor. Hiçbir çocuk, kendisini kötü hissettiren bir sırrı saklamaya zorlanmamalıdır. Bu kuralı çocuklarımıza öğretmek, onlara kendi bedenleri ve duyguları üzerinde söz sahibi olduklarını
Sırlar ve Çocuk Güvenliği: İyi Sır, Kötü Sır Ayrımı
Çocuklar için her sır aynı değildir. Onlara, hangi sırların saklanabileceğini, hangilerinin ise hemen bir yetişkinle paylaşılması gerektiğini öğretmeliyiz.
🎈 İyi Sırlar (Eğlenceli ve Zararsız Olanlar)
Bunlar, bizi mutlu eden, heyecanlandıran ve saklanması eğlenceli olan sırlardır. Kimseye zarar vermezler ve genellikle kısa süreli sürprizlerdir.
• Örnekler: Doğum günü sürprizi, yeni bir evcil hayvanın gelişi, anne babanın yıl dönümü hediyesi.
Kötü Sırlar (Zarar Veren veya Tehlikeli Olanlar) Bunlar, çocuğu korkutan, üzen, utandıran, kötü hissettiren veya kendisine ya da başkalarına zarar verebilecek durumlardır. Bu tür sırlar, çocuğun güvendiği bir yetişkinle derhal paylaşılması gereken hayati bilgilerdir.
• Ana Kural: Kimse seni kötü bir sırrı saklamaya zorlayamaz! Bu bir "oyunbozanlık" veya "ispiyonculuk" değildir, bu kendini korumaktır.
🛑 "Hiç Kimse Seni Sır Saklamaya Zorlamamalı" Kuralını Öğretme Yolları
Çocuklarımıza bu önemli kuralı öğretirken kullanabileceğimiz bazı doğal yaklaşımlar:
Güvenilir Yetişkin Kimdir?
Çocuğunuzla oturun ve bir "Güven Ekibi" listesi yapın. Bu, anne-baba dışında, ihtiyaç duyduğunda veya kötü bir sırrı paylaşması gerektiğinde gidebileceği en az 3 güvenilir yetişkinin (büyükanne, öğretmen, teyze, amca vb.) olduğu bir listedir. Bu, ona tek bir kişiye bağımlı olmadığını gösterir.
"Hayır" Deme Gücü
Çocuğunuzu, kendisini rahatsız eden her şeye karşı yüksek sesle "HAYIR!" demeye teşvik edin. Birisi ondan kötü bir sırrı saklamasını isterse veya ona kötü bir dokunuşta bulunursa, bu, bağırması gereken bir alarm sesi gibidir. "Bağırmak ayıp değil, hayat kurtarıcı olabilir" mesajını verin.
Duygusal Kontrol Testi
Bir sırrın iyi mi kötü mü olduğunu anlamak için basit bir "Duygu Testi" yapmasını öğretin:
• "Bu sırrın bende yarattığı his mutluluk ve heyecan mı?" (İyi Sır)
• "Bu sırrın bende yarattığı his korku, utanç, suçluluk veya üzüntü mü?" (Kötü Sır)
Eğer cevap ikincisiyse, bu, konuşma vaktinin geldiği anlamına gelir.
Sır Tehditlerini Konuşmak
Bazı insanlar, kötü sırrı saklaması için çocuğu "Sana zarar veririm," veya "Ailene kötü şeyler olur" gibi sözlerle tehdit edebilir. Çocuğunuza, bu tür tehditlerin kötü sırrı daha da kötü yaptığını ve bu durumda tehdit eden kişinin yalan söylediğini ve hatanın asla kendisinde olmadığını anlamasını sağlayın.
Daha Kapsamlı Çocuk Güvenliği İpuçları
Sırlar dışında, çocuklarınızı güvende tutmak için onlara öğretmeniz gereken bazı temel kurallar:
• Özel Bölgeler Kuralı: Vücudunun mayo/külot ile kapatılan bölgelerinin özel olduğunu ve kimsenin (bazı durumlarda anne baba ve doktorlar hariç) buralara dokunamayacağını öğretin.
• İnternet Güvenliği: Adres, okul adı, telefon numarası gibi kişisel bilgilerin asla internetteki yabancılarla paylaşılmaması gerektiğini öğretin.
• Yabancı Kuralı: "Her yabancı tehlikelidir" yerine, kaybolma gibi durumlarda üniformalı kişilerden (polis, güvenlik görevlisi) veya çocuklu bir anneden yardım isteyebileceğini belirterek kuralı esnetmeyi öğretin.
• Yalnız Kalmama Kuralı: Okul tuvaleti, park gibi yerlerde kendinden büyük biri yalnız kalmasını isterse, "Ailemden izin almadan yalnız kalamam/yardım edemem" demeyi öğretin.
Çocuklarımızı güçlendirmek, onlara yasaklar koymaktan çok, doğru kararları verme becerisini kazandırmakla mümkündür. Onlara her zaman yanlarında olduğumuzu ve ne olursa olsun dinleyeceğimizi hissettirmek, kurabileceğimiz en büyük güvenlik ağıdır.
Özlem Ersül
ICF Yaşam İlişki Koçu